Chủ đề 1: Cảm hứng lãng mạn, tinh thần bi tráng qua đoạn thơ của bài thơ Tây Tiến
Thứ Ba, 31 tháng 3, 2015
Chủ đề1: Cảm hứng lãng mạn, tinh thần bi tráng qua đoạn
thơ
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
(Tây
Tiến - Quang Dũng)
Gợi
ý:
1.1. Dẫn dắt và nêu vấn đề
nghị luận
1.2.
Giải thích khái niệm, nêu vị trí của đoạn thơ
-
Giải thích các khái niệm.
+ Cảm hứng lãng mạn là cảm hứng của một cái tôi tràn
đầy tình cảm, cảm xúc với những rung động tinh tế trước những vẻ đẹp của thiên
nhiên, cuộc sống, con người,…
+ Tinh thần bi tráng có nghĩa là không né tránh những
gian khổ, mất mát, hi sinh nhưng nói về điều đó bằng cảm hứng anh hùng và giọng
điệu tráng ca.
-
Cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng trở thành nội dung nổi bật của đoạn
thơ, vì:
+ Đặc điểm thời đại: Thời đại với những sự kiện và tầm
vóc lớn lao đã mang đến hào khí cho con người và thổi một niềm lạc quan cho thi
ca.
+ Nét đặc biệt của đoàn quân Tây Tiến: phần đông là
thanh niên, học sinh Hà Nội. Họ đã mang vào cuộc kháng chiến cả nhiệt huyết của
tuổi trẻ và tâm hồn lãng mạn hào hoa của mình.
+ QDũng là một hồn thơ lãng mạn, tài hoa đồng thời
cũng là một chiến sĩ của đoàn quân TT. Vì thế, cảm xúc thơ dễ bắt nhạy với vẻ
đẹp lãng mạn. Tinh thần bi tráng được gợi lên từ cuộc sống và tâm hồn người
lính Tây Tiến.
-
Nêu vị trí của đoạn thơ.
1.3. Đánh giá những biểu hiện của cảm
hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng trong đoạn thơ.
* Bốn
câu thơ đầu:
-
Hình ảnh người lính Tây Tiến được vẽ bằng những nét phi thường, khác lạ về ngoại
hình, cuộc sống chiến đấu của họ:
+ Trước hết, Quang Dũng cũng đề cập đến
sự thật trần trụi, khốc liệt của chiến tranh để tô đậm hình ảnh và cuộc sống
người lính.
Hs giải thích các hình ảnh: đoàn binh không
mọc tóc, quân xanh màu lá.
+ Hs có thể dẫn các ý thơ trong bài thơ khác cũng viết
về hình ảnh, cuộc sống chiến đấu của người lính trong cuộc kháng chiến chống
Pháp như: Cá nước của Tố Hữu, Nhớ của Hồng Nguyên, Đồng
chí của Chính Hữu, Lên Cấm Sơn của Thôi Hữu…để làm rõ
vấn đề trên.
+ Dưới cái nhìn lãng mạn, hs
phải khẳng định được Quang Dũng chạm khắc những nét vẽ phi thường về hình ảnh,
cuộc sống người lính Tây Tiến.
Hs chú ý các hình ảnh: đoàn binh, quân xanh màu lá, dữ oai hùm.
- Ở
hai câu thơ sau Quang Dũng lại hướng ngòi bút lãng mạn về đời sống tâm hồn của
họ.
+ Hs giải thích hình ảnh về đôi mắt trừng.
+ Ở một nét khác, tâm hồn người lính được gợi tả qua mộng và mơ: nhớ về gia đình, nhớ quê hương, mộng giết giặc lập công, mơ về
Hà Nội với dáng kiều thơm, văn chương sách vở.
Hs có thể dựa vào bài thơ Đồng chí của Chính Hữu, Nhớ
của Hồng Nguyên để so sánh nỗi nhớ gắn với xuất thân của người lính.
+ Hs khai thác nét tâm hồn của người lính mộng, mơ không làm người lính Tây Tiến
ủy mị, yếu đuối mà thể hiện vẻ đẹp tâm hồn, chất lãng mạn hào hoa của những
người trẻ tuổi, trẻ lòng.
* Bốn
câu thơ sau: nhấn mạnh đến sự hy sinh và lẽ sống của người lính. Chất bi
tráng nổi bật.
-
Hs chỉ ra được sự thật dữ dội, trần trụi của chiến tranh:
+ Đó là sự thật được viết bằng xương máu, cuộc đời trẻ
trai của người lính: Nơi biên cương xa xôi, cái chết hiện diện với bao nấm mồ
của những con người mới ngày nào còn tràn đầy
mơ mộng, tinh nghịch, đa tình.
+ Chất lãng mạn được đậm tô tạo nên tinh thần tráng ca
hào hùng: qua việc sử dụng từ Hán – Việt: biên
cương, viễn xứ, làm câu thơ tạo được sắc thái trang trọng, cổ kính; dùng
cách nói phủ định để khẳng định: Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.
-
Hs cũng cần chỉ ra sự thật khác về sự hy
sinh của người lính trong chiến tranh:
+ Hình ảnh áo
bào gợi được sắc thái trang trọng, giảm đi phần thê lương cho cái chết.
Miêu tả sự hy sinh, nhà thơ dùng cách nói giảm nói tránh “anh về đất”. Ý thơ
gợi được ý nghĩa: người lính thanh thản ra đi về cõi bất tử như đất mẹ dang tay
đón các con vào lòng. Vì thế mà chất tráng ca vút lên làm rung động lòng người.
+ Chứng kiến cái chết của người lính, dòng sông Mã anh
hùng hóa thành sinh thể có hồn để tấu lên khúc độc hành bi tráng làm trấn động
cả một chốn hoang sơ. Tiếng gầm lên
của dòng sông Mã thay tiếng kèn đưa tiễn người lính về cõi vĩnh hằng.
1.4. Đánh giá, liên hệ.
-
Hs khẳng định vấn đề
-
Hs liên hệ, khẳng định vẻ đẹp nghĩa tình đồng đội; trách nhiệm, nghĩa vụ bản
thân
HỖ TRỢ TỰ HỌC VĂN SỬ ĐỊA
»
Chuyên Đề
»
Tiêu Điểm
»
Văn Học Trong Nhà Trường
»
Chủ đề 1: Cảm hứng lãng mạn, tinh thần bi tráng qua đoạn thơ của bài thơ Tây Tiến
All comments [ 0 ]
Your comments