Chủ đề 4:: Vẻ đẹp nỗi nhớ qua hai đoạn thơ Việt Bắc của Tố Hữu và Tây Tiến của Quang Dũng
Thứ Ba, 31 tháng 3, 2015
Vấn đề: Vẻ đẹp nỗi nhớ qua hai đoạn thơ
Nhớ gì như
nhớ người yêu
Trăng lên đầu
núi nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản
khói cùng sương
Sớm khuya bếp
lửa người thương đi về
(Việt Bắc - Tố Hữu)
- Sông Mã xa
rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng
núi nhớ chơi vơi
Sài khao
sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa
về trong đêm hơi
-
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa
em thơm nếp xôi
1.1. Hs dẫn dắt và nêu vấn đề nghị luận
1.2. Hs giải thích
- Vẻ đẹp nối nhớ:
+ Vừa là nhận thức, vừa là tư tưởng,
t/cảm;
+ Là một
phương diện làm nên đời sống tinh thần, tâm hồn phong phú;
+ Là tiêu
chí để đánh giá tình cảm con người với con người, con người với nơi mình từng
sống, chiến đấu, gắn bó.
- Nhìn chung trong hai đoạn thơ trên nỗi nhớ đều hướng
tới cảnh và người
- Nêu vị trí đoan thơ:
1.3. Hs đánh
giá biểu hiện vẻ đẹp nỗi nhớ trong hai đoạn thơ:
* Trong Việt Bắc:
- Nhớ người:
Hs cần
chỉ ra và làm rõ các ý sau (Hs phải bám vào từ ngữ, hình ảnh, câu thơ):
+ Đó là người yêu, người thương trong tình yêu
đôi lứa: những người luôn gắn bó, dành cho nhau những tình cảm trong sáng, trân
trọng, sự sẻ chia, nâng niu, vun vén. Hình ảnh này làm nên khát vọng về hạnh
phúc gia đình.
+ Đó còn
là con người trong lao động, sinh hoat, kháng chiến: gợi phẩm chất của sự chịu
thương, chịu khó, tần tảo, chắt chiu, hy sinh,..
- Nhớ cảnh:
+ không
gian, thời gian của mối tình đẹp: nơi hò hẹn lãng mạn: thiên nhiên nên thơ,
lộng lẫy (Trăng lên…lưng nương)
+ Không
gian, thời gian của lao động, sinh hoạt giản dị mà ấm cúng thân thương: nơi
sinh cơ, lập nghiệp, lao động sản xuất (bản
khói cùng sương, sớm khuya bếp lửa,…)
- Cảnh và người chan hòa gợi tình yêu đôi lứa bắt
nguồn trong lao động, chiến đấu, trong tình yêu đất nước, dân tộc, thời đại,…
* Trong Tây Tiến:
Hs cần
chỉ ra và làm rõ các ý sau (Hs phải bám vào từ ngữ, hình ảnh, câu thơ):
- Nhớ cảnh: đó là cảnh thiên nhiên Tây Bắc trong kí ức đẹp
+ Hình
ảnh dòng sông Mã: Hs cần giải thích về hình ảnh dòng sông Mã, cần chú ý cách
nói: ...xa rồi, gợi sự nuối tiếc trong nỗi nhớ da diết
+ Rừng
núi, Sài Khao, Mường Lát: Hs chú ý cách dùng từ khái quát để gợi không gian
sinh tồn. Cách nói diễn đạt nỗi nhớ chơi
vơi: vừa thực, vừa ảo, vừa da diết, vừa mênh mang.
- Nhớ người:
Hs cần
chỉ ra và làm rõ các ý sau (Hs phải bám vào từ ngữ, hình ảnh, câu thơ, Hs có
thể liên hệ các ý thơ khác để ):
+ Nhớ
không gian gắn với cuộc đời người lính Tây Tiến:
. Tây Tiến: đơn vị quân đội thực hiện
nhiệm vụ: tiêu hao sinh lực địch, bảo vệ biên giới, tuyên truyền kháng chiến…
. Cảm xúc cất thành lời gọi tha thiết hướng
ngoại mà bâng khuâng.
+ Nhớ TT
trong những chặng đường hành quân; trong
tình cảm thắm thiết với nhân dân:
. sương lấp đoàn quân
mỏi
gợi sự vất vả, gian nan, ...
. hoa về trong đêm hơi gợi
sự lãng mạn, hào hoa
.
Mai
Châu quê em vào mùa vụ. Mùi thơm của nếp xôi gợi tình nghĩa quân dân
. Cất thành lời (nhớ ôi ): tiếng gọi hướng nội vang vọng
da diết
1.4. Đánh giá:
Hs có thể chỉ ra và lí giải cụ thể theo cách hiểu của mình, dưới đây là gợi ý
- Giống nhau:
+ Nỗi nhớ về vùng đất từng gắn bó, về
thiên nhiên thơ mộng, lãng mạn.
+ Nỗi nhớ về con người kháng chiến: giản
dị, kiên trung, gần gũi, yêu thương và nghĩa tình.
+ Vẻ đẹp tâm hồn của chính người lính: rung
động với cảnh và người kháng chiến bằng tình yêu gắn bó.
- Khác nhau:
+ Hoàn cảnh sáng tác
+ Thể loại
+ Tố Hữu nhấn mạnh nỗi nhớ gắn với tình
yêu đôi lứa, Quang Dũng nhấn mạnh nỗi nhớ đồng đội, nghĩa tình quân dân
- Hs cần khẳng định
được vẻ đẹp của nỗi nhớ thể hiện sâu sắc tình yêu quê hương đất nước. Ý thơ gợi
ý đến bài học: không được quên quá khứ, phải trân trọng giữ gìn để nuôi dưỡng
tương lai.
1.5. Hs nhận thức và liên hệ với bản thân
B.T.D
HỖ TRỢ TỰ HỌC VĂN SỬ ĐỊA
»
Chuyên Đề
»
Giảng Văn
»
Tiêu Điểm
»
Văn Học Trong Nhà Trường
»
Chủ đề 4:: Vẻ đẹp nỗi nhớ qua hai đoạn thơ Việt Bắc của Tố Hữu và Tây Tiến của Quang Dũng
All comments [ 1 ]
Your comments