Hướng dẫn ôn tập văn - phần trắc nghiệm khách quan
Chủ Nhật, 20 tháng 12, 2015
PHẦN I: TRÁC NGHIỆM KHÁCH QUAN (3 điểm)
- Nội dung kiến thức: Văn học dân gina vùng Đất Tổ
1. Truyền thuyết thời kì Hùng Vương:
Các
truyền thuyết thời kì Hùng Vương gắn liền với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương -
di sản văn hóa phi vật thể được UNESSCO công nhận ngày 6/12/2012. Bằng trí
tượng tượng còn sơ khai của nhân dân, truyền thuyết thời kì này chủ yếu lí giải
nguồn gốc của dân tộc Việt Nam, giải thích các hiện tượng tự nhiên, các phong
tục tập quán tốt đẹp và thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên của con
người. Trước hết, truyền thuyết thời kì
này thể hiện niềm tự hòa về nguồn gốc
cao quý của tổ tiên, phản ánh quá trình liên minh bộ lạc của những người vùng
núi và vùng sông nước, miền xuôi và miền ngược, đó là mối dây liên kết đầu
tiên, là tiền đề để hình thành dân tộc Việt (Lạc Long Quân - Âu Cơ). Các truyền thuyết còn đề cao hình tượng Vua Hùng là người có công
dựng nước, biết cách trị nước giúp dân(Hùng
Vương chọn đất đóng đô, Thành Phong Châu, Con Voi bất nghĩa, Vua Hùng dạy dân
trồng lúa, Vua Hùng đi săn…), thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên (Sơn Tinh - Thủy Tinh), lí giải các phong
tục tập quán tốt đẹp của dân tộc như tục làm bánh chưng, bánh dày thờ cúng tổ
tiên trong dịp tết (Sự tích bánh chưng,
bánh dày), tục kén rể (Sơn tinh thủy
tinh), ...Bên cạnh đó các truyền thuyết thời kì này còn thể hiện tình yêu quê hương đất
nước, khát vọng bảo về xứ sở, địa bàn cư trú của người dân Lạc Việt ( Thánh Gióng).
2. Truyện cười Văn Lang:
Truyện
cười Văn Lang - thể loại văn học dân gian rất gần gũi với đời sống sinh hoạt và
sản xuất của người dân lao động, thể hiện tinh thần lạc quan của người dân đất
Việt. Với thủ pháp cường điệu, phóng đại cùng kết cấu truyện ngắn gọn, đầy kịch
tính và bất ngờ, truyện cười Văn Lang chứa đựng khá đầy đủ các cung bậc của tiếng
cười và cũng hàm chứa tất cả các khía cạnh của thi pháp truyện cười.
Trước hết, tiếng cười ngợi ca sức lao động,
sáng tạo và tinh thần đấy tranh chinh phục thiên nhiên, tiêu diệt các thế lực hắc
ám của tự nhiên ( Độc trị độc, bắt sống
trăn gió, Bóp vỡ họng gấu…), ngợi ca những sản vật phong phú của quê hương,
thể hiện ước mơ về một cuộc sống đầy đủ, tốt đẹp (Quả mướp hương, Cây rau Dền, Củ sắn xuyên qua đường 24…). Bên cạnh
đó, truyện cười Văn Lang còn đả kích, châm biếm trực tiếp giai cấp thống trị,
phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội (Trạng
Phét, Quả bí một hột,…).
3.
Hát Xoan Phú Thọ:
Hát Xoan Phú Thọ, một thể loại dân ca mang nét đặc trưng của vùng đất Tổ,
được UNESSCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cầm được bảo vệ khẩn cấp
ngày 24/11/2011. Hát Xoan là loại hình dân ca nghi lễ phong tục với hình thức
nghệ thuật đa yếu tố (nhạc, hát, múa). Hát Xoan gắn liền với tín ngưỡng nguyên
thủy của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước lại được ra đời trên miền đất cội
nguồn của dân tộc nơi có nhiều lễ hội dân gian được tổ chức hàng năm vào dịp
mùa xuân, do đó nó mang đầy đủ tính chất của nền văn hoá cội nguồn và cổ xưa nhất.
Hát Xoan gồm ba chặng: hát thờ (hát nghi lễ), hát quả cách và hát hội( hát giao
duyên). Ở chặng hát thờ, lời Xoan mang nội dung hướng về trời đất, thánh thần để
cầu cho mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt, bội thu (Bài nhập tịch, thơ nhang, giáo trống, giáo pháo…). Không chỉ vậy, Hát
Xoan còn phản ánh cuộc sống lao động của người nông dân và gắn liền với phong tục,
tập quán của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước. Đây là yếu tố để hình thành các
quả cách trong lối hát để nói về các nghề trong công nghiệp: Ngư, Tiều, Canh, Mục
( Bài Tứ mùa cách, Thuyền chèo cách, Ngư
tiều canh mục cách,…). Một phần không thể thiếu khi trình diễn hát Xoan là
chặng hát giao duyên. Chặng hát này đã phản ánh phong phú các khía cạnh của
tình yêu, các trạng thái tình cảm của thanh niên nam nữ trong tình yêu ( Bài Gài huê, mó cá,…).
All comments [ 0 ]
Your comments