Tình trạng “ thương mại hóa” trong những lễ hội cổ truyền ở Việt Nam.
Chủ Nhật, 26 tháng 3, 2017
Ngành du lịch Việt Nam đang ngày càng phát triển đóng góp lớn cho nền kinh tế nước nhà. Thế nhưng để phát triển ngành du lịch một cách bền vững thì đó là một bài toán khó. Bài viết này nhằm bổ sung kiến thức và giúp các em có nhận thức đúng đắn, tạo cho mình những chuẩn mực trong phong cách sống để những lễ hội Việt vẫn còn mãi những giá trị văn hóa linh thiêng tiêu biểu cho một quốc gia, một dân tộc…
Ông
bà ta từ ngày xưa đã có câu “tháng giêng là tháng ăn chơi”. Đúng vậy, vào mỗi
độ xuân về, sau khi đã tận hưởng cái Tết ấm cúng với gia đình, người dân Việt
lại bắt đầu với những hành trình đến với những lễ hội truyền thống được diễn ra
trên khắp mảnh đất hình chữ S này.
Lễ
hội truyền thống là một hình thái văn hóa biểu thị những giá trị tiêu biểu của
một cộng đồng, một dân tộc. Nó mang giá trị bảo tồn văn hóa và truyền thống, là
“bảo tàng sống” về văn hóa truyền thống của dân tộc. Theo thống kê, nước ta có
hơn 7000 lễ hội ( hội Đền Hùng, hội chùa Hương, hội Yên Tử…..). Lễ hội không
chỉ là nơi gặp gỡ giao lưu mà còn mang ý nghĩa tâm linh, giáo dục truyền thống
hướng về cội nguồn, về dân tộc.

Tuy
nhiên, bên cạnh những ý nghĩa nhân văn tích cực thì còn không ít những hạn chế
trong việc tổ chức lễ hội gây bức xúc trong dư luận. Trong những năm vừa qua,
lễ hội truyền thống Việt có nhiều thăng trầm, nhiều lễ hội truyền thống không
được vận hành đúng quy luật, nhiều giá trị văn hóa đặc sắc theo đó cũng mai
một….Tình hình đáng chú ý là lễ hội phát triển ồ ạt, không định hướng, kèm theo
các yếu tố ngoại lai và đang bị “thương mại hóa” quá mức. Một số hiện tượng
đang dần trở nên phổ biến như tăng giá trông giữ xe cao gấp 3, 4 lần so với quy
định, nhiều điểm giữ xe tự phát mọc lên gây ách tắc giao thông; các hiện tượng
mê tín dị đoan, cúng thuê, khấn thuê, bói toán…làm mất đi bản sắc văn hóa và ý
nghĩa tâm linh của lễ hội. Khối lượng hàng mã đốt nghi ngút gây lãng phí và
nguy cơ hỏa hoạn. Nhiều chiếu bạc được tổ chức công khai dưới hình thức vui
chơi có thưởng , những trò chơi dân gian, thi đấu thể thao cũng bị lợi dụng;
các dịch vụ thương mại khác cũng mọc ra như đổi tiền lẻ, gánh đồ thuê, thắp
hương hộ, dịch vụ vệ sinh….
Tất cả những hiện tượng trên đã gây
nhiều bức xúc trong dư luận, để lại những tác động xấu đến môi trường, giao
thông ách tắc, tệ nạn trộm cắp tràn lan..làm mất đi sự tôn nghiêm nơi linh
thiêng, nhiều giá trị văn hóa đặc sắc bị mai một. Nguyên nhân chủ yếu do sức
hút của đồng tiền, ý thức người dân chưa được nâng cao, mặt khác sự quản lí
không chặt chẽ của các cấp chính quyền cũng tạo điều kiện để hiện tượng “ thương mại hóa” ngày càng phổ biến.
Mặc dù “thương mại hóa” là để phục
vụ nhu cầu con người nhưng cần có mức độ vừa phải để hạn chế những tác hại
không đáng có.
Vậy nên cần có các giải pháp khắc phục những tác hại
đó. Trước hết cần có sự phối hợp
chặt chẽ vào cuộc của các cấp, các ngành tại địa phương trong trong công
tác quản lý và tổ chức lễ hội. Công tác thanh tra, kiểm tra phải tiến hành
thường xuyên, liên tục và xử lý kịp thời và nghiêm minh những hành vi vi phạm
trong hoạt động lễ hội theo quy định của pháp luật, có sức thuyết phục với cơ
sở kiểm tra. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất.Việc tuyên truyền
giới thiệu về lễ hội, di tích phải được sưu tầm, nghiên cứu một cách khoa học,
thận trọng trước khi tuyên truyền để bảo tồn nét đặc trưng của lễ hội, tránh
sao chép, bắt trước các lễ hội khác mà địa phương không có. Tăng cường tuyên
truyền thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh trong lễ hội đề cao để nâng cao
nhận thức của nhân dân và du khách khi tham gia lễ hội. Tăng cường vận động
nhân dân và du khách tham gia lễ hội, nhất là các hộ kinh doanh dịch vụ tại lễ
hội có ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ di tích, ứng xử văn minh trong hoạt
động tâm linh, lễ hội, không ép giá, không chèo kéo khách.Công tác sơ kết, tổng
kết, biểu dương khen thưởng đối với những lễ hội tổ chức tốt và phê bình kịp
thời những lễ hội còn để nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý và tổ
chức lễ hội phải được chú trọng tiến hành thường xuyên sau mỗi kỳ kết thúc lễ
hội. Việc tập huấn cho cán bộ quản lý di tích, cán bộ tổ chức lễ hội phải được
thực hiện thường xuyên, liên tục để nâng cao năng lực quản lý, năng lực tổ chức
của đội ngũ cán bộ văn hóa cơ sở. Tăng cường công tác xã hội hóa trong hoạt
động quản lý và tổ chức lễ hội, để các tổ chức và cá nhân tích cực tham gia các
nghi lễ, hoạt động vui chơi giải trí trong phần hội. Đối với một số lễ hội còn
bảo tồn hoặc phát sinh hoạt động tiêu cực mang tính nhạy cảm, bạo lực cần kịp
thời tổ chức hội thảo khoa học và thực tiễn để lấy ý kiến các nhà khoa học và
quản lý nhằm bảo tồn những yếu tố tích cực phù hợp với thuần phong mỹ tục và
cuộc sống đương đại, loại bỏ những yếu tố tiêu cực, nhạy cảm, mang tính bạo lực.
Bởi vậy để phát triển ngành du lịch Việt Nam một cách bền vững đòi hỏi ngay từ chính mỗi người phải có
nhận thức đúng đắn, tạo cho mình những chuẩn mực trong phong cách sống để những
lễ hội Việt vẫn còn mãi những giá trị văn hóa linh thiêng tiêu biểu cho một
quốc gia, một dân tộc…
Giáo viên:
Bùi Thị Thúy Quỳnh - Nhóm chuyên môn Địa lý
All comments [ 0 ]
Your comments